UNICODE FONTs
|
*
- Đức Chí Tôn dạy rằng: Nếu muốn an vui theo lẽ đạo,
Từ từ đừng vọng vị cao lương.
... Cao lương mỹ vị hại thân phàm.
(TNHT/ QI/ trang 110)
Theo khoa Dinh-dưỡng cổ truyền thì sự ăn uống, sức khỏe và bệnh tật có sự tương-quan mật-thiết với nhau, chính do đó mà người xưa có câu :
"Họa tòng khẩu xuất, Bệnh tòng khẩu nhập” (Họa do nơi miệng mà ra, bệnh do miệng mà vào).
Theo lời của Giáo-sư Ohsawa (Nhật) :
“Chúng ta có thể giết mình một cách rất dễ-dàng, nếu chúng ta ăn-uống không tương-xứng và nấu nướng không đúng cách...theo đó bạn có thể tự-sát trong ít ngày bằng cách ăn uống nhưng món ăn rất mỹ-vị hoặc tầm thường... Bằng cách đó, bạn cũng có thể giết một người nào đó rất mạnh mẽ khang-kiện một cách chắc chắn trong khoản vài tuần trở lên, như giếât với một khẩu súng sáu, mà không bao giờ bị nghi ngờ....(Trích Zen Dưỡng sinh / Thái khắc Lễ sưu-tập).
Đồng với quan-điểm nầy Bác-sĩ Anthony J. Sattilaro (Mỹ) đã phát-biểu rằng:
" Khổ thay các bạn cũng như tôi trước đây nằm trong đại đa số người Mỹ, ăn uống toàn những thứ giết người, tuy rất từ tốn nhưng chắc-chắn..." (Theo Living Well Natu rally / Dr. Anthony J. Sattilaro)
Như vậy chúng ta có thể nói rằng thức ăn uống dùng hằng ngày, nó rất quan-hệâ đến mạng sống của con ngưòi, do đó chúng ta không thể không quan-tâm một cách chu-đáo đến thực-phẩm hằng ngày và phương-pháp dinh-dưỡng xác- thân một cách hợp-lý được.
Trên thực-tế cho thấy ăn uống thái-quá cũng không tốt, mà ăn uống thiếu-thốn quá cũng không hay, thức ăn cần nhất phải thanh-đạm vì những thức ăn bình tánh hiền-hòa thường có mùi vị nhạt-nhẽo nhẹ-nhàng, không nên dùng thường xuyên những thực-phẩm có mùi vị đặc-biệt hoặc có khí vị hăng-bốc quá rõ-rệt, hoặc thường-xuyên dùng các thức ăn cao-lương mỹ-vị, vì Đức Chí-tôn đã khẳng định rằng:
“Cao-lương mỷ vị hai thân phàm”.
(Thi văn dạy Đạo)
Con người muốn hưởng một đời sống lành-mạnh an-vui thi đừng ăn-uống những thứ cao-lương mỹ-vị như đã nêu:
“Nếu muốn an vui theo lẽ đạo,
“Từ từ đừng vọng vị cao lương”.
(TNHT/ Q1/tr.110)
Để biết khái-quát vấn đề sử-dụng thực-phẩm để nuôi-dưỡng xác-thân chúng ta thử tìm hiểu những nét sơ-yếu của nó sau đây.
Trong phương-pháp dinh-dưỡng ngày nay người ta có hai quan-điểm khác nhau:
- Theo quan-điểm Cổ-truyền của Đông-phương người ta chia các loại thực-phẩm theo âm-dương, ngũ-hành và tứ khí, ngũ-vị, cùng bổ-tả.
- Đối với quan-điểm hiện-đại của Tây-phương người ta lại quy-nạp tất-cả các loại thực-phẩm theo các chất Protic, Lipic, Glucic, các Vitamin, các chất khoáng và sợi xơ (cellulose).
Mỗi phương-pháp đều có những nét ưu-việt khác nhau, sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu hai phương-pháp nầy áp-dụng trong thực-tế như thế nào, để đem lại được sự khang-kiện cho con người.
*
Khoa dinh-dưỡng nầy nằm trong thuật dưỡng-sanh cổ-truyền, người xưa đã biết ứng-dụng học-thuyết âm-dương, ngũ-hành để làm nguyên-tắc chỉ-đạo. Nên trong dinh-dưỡng người ta đã phân các thức ăn, thuốc uống ra âm-dương, tứ-khí (nóng, lạnh, ấm, mát), ngũ-vị (chua, cay, ngọt, đắng, mặn), còn một vị lạt (đạm bạc: không có mùi vị rõ ràng). Ngoài ra họ cũng còn căn-cứ vào hình-thái và tính-chất của từng tạng-phủ trong cơ-thể và từng loại thức ăn, thuốc uống mà quy-nap theo ngũ-hành là kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ. Rồi vận-dụng những tính-chất đó trong việc chọn lựa thức ăn, thuốc uống cho thích-hợp với từng tạng-phủ trong cơ-thể của con người.
Muốn nắm được những nét căn bản trong học-thuyết âm-dương, ngũ-hành ứng-dụng trong trong thuật dưỡng-sanh, nhất là lãnh-vực dinh-dưỡng như thế nào, thì chúng ta cần tìm hiểu những nét khái-yếu tổng-quát của tính-chất âm-dương, ngũ hành sau đây.
KHÁI-QUÁT VỀ TÍNH-CHẤT ÂM DƯƠNG
- Tính-chất thuộc Âm :
* Những vật nào lạnh, mát, nhẹ, rổng, ly-tâm, dản-nở...thuộc âm.
* Mặt trăng, Giống cái, âm điện tử, nưóc thuộc âm.
* Những gì có năng lực âm nhiều hơn dương gọi là âm, về phương-diên vật-lý thứ gì chứa nhiều nước (còn các điều-kiện khác giống nhau) thuộc âm còn trái lại thuộc dương.
- Tính-chất thuộc Dương:
* Những vật nào nóng, ấm, nặng, đặc-chắc, hướng-tâm, thu rút...thuộc dương.
* Mặt trời, lửa, dương điện tử, giống đực, thuộc dương.
* Nói chung thứ gì mà năng-lực dương nhiều hơn âm gọi là dương.
Theo quan-điểm của Ohsawa thì trong mọi thức ăn đều chứa Potassium (K): âm, sodium (Na) : dương, tỷ lệ quân bình âm-dương là :
K / Na = 5 / 1 = 5
Những thức ăn nào tỷ-lệ đạt 5 âm 1 dương là quân bình. tức là có hàm- lượng của K là 5 và Na là 1.
Có ngưòi thắc-mắc rằng căn-cứ vào đâu mà có thể nhận-định được K là Âm và Na là Dương ? thì Giáo-sư Oshawa cho cho biết nhờ phương-pháp thực-nghiệm về canh-nông, sinh-vật, hóa-học, vật-lý-học...và nhất là nhờ phép phân- quang. Na có thể coi như là một đại-diện hay một chất biểu-thị của nhóm Dương và K đại-diện của những nguyên-tố Âm. Tác-dụng của K / Na rất thực dụng, vì K và Na tìm thấy trong hầu hết tất-cả những hóa-hợp, nhưng đó chỉ là hai chất chỉ-thị hai nhóm nguyên-tố, trong thực-tế thì hai chất đó chỉ là một trong nhiều thành-phần, vì thật ra còn biết bao nhiêu yếu-tố khác..
Về phương-diện hóa-học thì mọi hợp-chất nào gồm nhiều H, C, Li, As, Na, thì Dương hơn những hợp chất chứa các chất khác mà gồm ít những chất nầy, nhưng lại nhiều những chất như K, S, P, O, N...(Theo Z en Dưỡng-sinh/Thái-khắc-Lễ sưu-tập)
Vì thuộc tính của Âm là ly tâm, dãn nở, Dương thì hướng tâm, thu rút. Nên trong thực-tế chúng ta cũng thấy trong canh-nông người ta bón phân Kali (âm) rau cỏ rất mau lớn, phát triển bụ-bẫm. Trong dinh-dưỡng thường thấy ở những người ăn với chế-độ nhiều đường, sữa (thịnh âm) cơ-thể rất mau béo phì. Trên lâm-sàng những người âm thịnh, dương suy mà dùng nhiều thực-phẩm và thuốc men thịnh âm sẽ làm cho cơ-thể mau tăng-trọng mập phệ, nặng-nề, bệnh thế gia-tăng.
Có ngưòi hỏi vì đâu mà ta có thể nhận-định với tỷ-lệ 5 K (âm) trên I Na (dương) tức là âm nhiêu hơn dương mà cho là quân-bình ?
- Về sinh-lý người ta kiểm-nghiệm trong mỗi tế-bào lượng Na ít thua K mới có thể giữ thăng bằng sự hấp-thu, vì sức hấp-thu của Na mạnh hơn K, nên nói về lượng thì Na ít thua K nhưng về lực thì quân-bình.
- Về phương-diện vật-lý người ta nhận thấy trong một hạt nguyên-tử tùy theo loại mà có nhiều điện tử âm quay quanh một điện tử dương.
- Trong cơ thể con người ta cũng thấy rằng da thịt (âm) bao-bọc xương (dương) ở một người cân-đối trung-bình lượng da thịt bao giờ cũng nhiều hơn lượng xương.
- Đứng về thể-lực thì sức nhiều người nữ mới bằng một người nam.
- Về phương diện xã-hội thì xã-hội nào có được một người quân-tử (dương) giữa năm người tiểu-nhân (âm) thì xã-hội đó cũng sẽ đạt được thanh-bình.
Các dẫn-chứng nêu trên kết hợp với kinh-nghiệm lâm sàng của Ohsawa thì thấy rằng:
Ông đã dùng các thực phẩm có tỷ-lệ K / Na = 5 trong dinh-dưỡng đã đạt được sức khỏe và điều-trị được bệnh tật.
Do đó cho chúng ta có thể tin-tưỏng vào phưong-pháp phân-loại âm dương nêu trên.
Theo Hoàng-đế nội-kinh thi sự thiên thắng của âm-dương sẽ đưa đến sự chênh-lệch mất quân-bình trong cơ-thể và phát-sinh bệnh-tật.
Ứng-dụng của âm-dương rất là đa-dạng và phong-phú, đứng về phương-diện dinh-dưỡng xác-thân nếu duy-trì được sự quân-bình âm-dương trong ăn uống sinh-hoạt thì sẽ tránh được bệnh-tật.
Trong vạn-vật không có thứ nào thuần âm, hay cô dương mà hoá-sinh và tồn-tại, chỉ có loại thịnh âm hay thịnh dương mà thôi. Người xưa còn căn-cứ quy-luật chuyển hoá của âm dương để chế biến thực-phẩm, thuốc men, cho một thứ thịnh âm trở thành dương, một thứ thịnh dương trở thành âm. Do đó trong việc sử-dụng thức ăn hàng ngày cần phải nắm vững phương-thức chế biến, để thức ăn được hiền-hòa, tránh sự thiên-lệch. (Phương-thức chế-biến để chuyển-hóa âm-dương trong thực-phẩm xem chi-tiết ở phần phụ bản 1)
Theo Hoàng-Đế Nội-kinh thì:
“Ăn nhiều thức ăn âm thì hại chân dương, ăn nhiều thức ăn dương thì khô kiệt chân âm.
“ Thức ăn dương (nóng ấm) thích hợp với những tạng âm hàn.
“ Thức ăn âm (mát lạnh) hợp với những người tạng dương nhiệt .
Căn-cứ trên nguyên-tắc nầy mà người xưa đã sớm bíết một số nguyên-tắc chung để chọn lưa thức ăn thích hợp với mỗi người để duy-trì sức khoẻ và điều-chỉnh tật bệnh. (Xem phụ-bản ở cuối sách để biết thêm chi-tiết)
- Theo Thần-nông Bổn-thảo thì các loại ngũ cốc như gạo, ý-dĩ (bo bo trắng), kê, bắp... các loại hạt như đậu, mè, hướng-dương... và các loại rau quả như bí bầu, ca-rốt, cải do trồng trỉa, hoặc các rau cỏ mọc hoang dã ăn được, những thứ này thường có mùi vị đạm-bạc, là thức ăn đem lại sự quân-bình âm-dương cho cơ-thể có thể dùng thường-xuyên đã không tổn hại sức khỏe mà lại ích khí dưỡng tạng. Nó còn là loại thượng-đẳng dược để điều-trị khi mắc bệnh, thậm chí đến các bệnh nan y.
Phương-pháp chọn lựa thức ăn :
Phương-pháp đơn-giản để chon lựa thức ăn thích-hợp với quân-bình âm dương cho cơ thể mỗi người, theo Giáo sư Ohsawa (Nhật) thì mỗi người nên tự tìm ra cách ăn thích hợp với mình bằng cách :
“Mỗi ngày đừng ăn quá hai món, cứ ăn thử từ các thứ thông thường đến quý hiếm, rồi xem phản ứng của cơ thể, nếu thấy bình thường, đại-tiện phân có lọn suông, màu vàng như trứng chiên, không dính giấy lau là thức ăn ngày đó hợp với quân bình âm-dương “ (Theo Tân Dưỡng-sinh).
Mỗi người tự thực-hành như vậy, sau một thời gian là có thể tự chọn thức ăn thích hợp với cơ-thể của mình.
Ăn uống là một vấn đề sinh-tử, nhưng ngay những bậc chân-tu cũng giao cho những người thiếu hiểu biết về dinh-dưỡng, nấu-nướng một cách tùy-tiện đã làm ảnh-hưởng đến sức khỏe. Thực-phẩm có thể cho ta đời sống dồi-dào sinh-lực, nhưng cũng có thể giết chúng ta dễ-dàng, nếu chúng ta ăn-uống không tương-xứng thiếu cân-đối và nấu-nướng tùy-tiện không đúng cách.
Thật ra không có một cách ăn nào làm tiêu-chuẩn cho mọi người, mà phải tùy nơi sự thiên-thắng của âm-dương ngũ-hành trong thể-trạng mỗi người mà tự chọn, dựa trên một số nguyên-tắc sau đây :
- Một bữa ăn nên giữ tỷ-lệ từ 40% cốc loại trở lên, còn thịt cá rau quả là thức ăn phụ, nên thay đổi hàng ngày, không nên ăn đơn-điệu một thứ, nhất là các thức ăn thịnh âm như măng, cà, khoai tây... hoặc các thức ăn chua ngọt đặc-biệt.
- Mùa nào nên ăn thức ăn trong mùa ấy, nên ăn những món có trong vùng (bán kính 50km). Vì Thượng-Đế đã có sự phối-trí trong thiên-nhiên rất chu-đáo cho quân bình âm-dương, như mùa Xuân Hè thuộc dương thì có các thứ rau trái thuộc âm. Mùa Thu Đông thuộc âm thì các rau trái thuộc dương. Xứ lạnh thuộc âm sẽ sinh các thức ăn thuộc dương, xứ nóng thuộc dương sẽ sinh các thức ăn thuộc âm, vì thế mùa nào nên ăn thức ăn mùa đó, vùng nào nên ăn thức ăn có trong vùng ấy, theo thuyết "thân thổ bất nhị" (thân thể và môi trường sống là một). Như vậy sẽ thích-hợp với quân bình âm dương trong cơ thể của mỗi người.
Theo Giáo-sư Ohsawa :
“Những thức ăn thịnh âm như các loại cà, măng tre, nho đỏ, cam đỏ, đường mía v.v... những thứ nầy chứa nhiều K và Vitamin C là những thứ rất âm. Muốn kiểm-nghiệm, các bạn cứ thử ngày nào cũng ăn những thức trên nhiều hơn thường ngày, chừng vài tuần trở lên, bạn sẽ thấy cơ-thể mình sẽ bị âm-hóa như: cơ-thể kém chịu lạnh, sợ lạnh, kém hoạt-động, cơ-thể mỏi-mệt, đau nhức...Nhất là trẻ con, nếu ngày nào các bạn cũng cho con mình ăn những thứ trên, các bạn sẽ thấy càng ngày nó trở nên kém hoạt-động, ít nói, sợ lạnh, cơ-thể giảm sức đề kháng, dễ bị đau ốm...
Trong cơ-thể con người có sự biến-dịch đổi mởi không ngừng, từng giây, từng phút có hàng triệu triệu tế-bào chết đi và được hàng triệu triệu tế-bào mới sinh ra thay thếâ. Về phương-diện sinh-lý-học đã chứng-mimh rằng các chất Protéín trong cơ-thể chúng ta được hoàn-toàn đổi mới trong vòng một tháng, còn máu huyết thì được đổi mới trong vòng vài mươi hôm do sự thay đổi phương thức dinh-dưỡng. Nhờ sự biến hóa đó cho ta hiểu được bí-quyết vì đâu mà sự ăn uống bừa-bãi thì đau ốm, mau già, sắc đẹp chóng tàn phai và ăn uống theo thuật trường-sinh của Ohsawa lại ngăn-ngừa mọi bệnh tật, làm cho con người trẻ trung, sống lâu, không những thế mà còn chữa lành các bệnh nan-y như: phung cùi (hủi), ung-thư, đái đường; các bệnh về tim mạch, hô-hấp như : đau tim, cao huyết áp, hen suyển; cùng các bệnh nhiễm trùng như: Lao, giang-mai, lậu...Các bênh tâm-thần, thần kinh như điên khùng, suy nhược, mất ngủ, đồng tính luyến-ái... Theo kinh-nghiệm lâm-sàng của Giáo-sư Ohsawa thì Ông đã chưã lành những bệnh trên trong một thời gian ngắn, bằng cách ăn uống theo thuật trường-sinh, để tái lập sự quân-bình âm-dương trong cơ thể thì bệânh-tật sẽ tự tan-biến, không còn đeo-đẳng theo con người nữa. (Trích Zen dưỡng-sinh/Thái-khắc-Lễ sưu-tập).
NHỮNG NÉT CĂN BẢN TRONG QUAN-HỆ NGŨ-HÀNH
Tính-chất căn-bản của ngũ-hành cũng biểu-thị các quy-luật hoà-hợp và mâu-thuẩn giống như âm-dương, nhưng nó bổ-túc cho âm-dương được phong-phú hoàn bị hơn.
Người xưa cho rằng vạn-vật đều do năm yếu-tố Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ còn gọi là ngũ-hành tạo nên. Nó nương tựa giúp đở, xúc-tác lẫn nhau để phát-triển điều-hoa, còn gọi là sự tương-sinh, tương-khắc, chế-hóa và tương-thừa, tương-vũ, sự vận-hành liên-tục nầy có tác-dụng duy-trì sự quân-bình tất-yếu trong vạn-vật.
Căn-cứ theo sinh khắc của Ngũ-hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) tương-ứng trong tạng phủ, khoa dinh-dưỡng cổ truyền đã rút ra một số quy-luật sử-dụng thức ăn như sau:
- Những thức ăn mặn bổ tim, tả thận. Cay bổ can tả phế. Ngọt bổ tỳ tả tâm. Chua bổ phế tả can. Đắng bổ thận tả tỳ. Như vậy nếu ăn một thứ quá bổ cho tạng này thì hại cho tạng khác.
- Tính-chất mỗi tạng phủ cũng có những sự ưa thích khác nhau.
* Gan : Thức ăn ấm bổ, thức ăn mát tả, thức ăn cay bổ, ăn chua tả, thức ăn thanh đạm và ngọt thì bình hòa (bình bổ bình tả).
* Tim : thức ăn nóng bổ, thức ăn lạnh tả, mặn bổ, ngọt tả. Thức ăn có vị chua đối với tim lại bình hòa.
* Phổi : Thức ăn mát bổ, thức ăn nhiệt tả, thức ăn chua bổ, cay tả. Thức ăn có vị đắng bình hòa.
* Thận : Thức ăn hàn bổ, thức ăn nhiệt tả, đắng bổ, mặn tả, các thức ăn cay bình hòa.
* Tỳ : Thức ăn ôn nhiệt bổ, thức ăn hàn tả, ngọt bổ, đắng tả, thức ăn có vị mặn bình hòa.
Trong Hoàng-đế Nội-kinh có nêu :
“Ăn quá nhiều chua can khí sẽ bị ẩm ướt, tỳ khí sẽ tuyệt, ăn quá mặn đại cốt nhọc mệt, cơ nhục sa sút, tâm khí bị chèn ép. Ăn quá ngọt tâm khí thở gấp và đầy, da xạm đen, thận khí không yên. Ăn quá đắng tỳ khí không thấm nhuần, vị khí sẽ quá hậu, ăn quá cay gân mạch rã rời, tinh thần sẽ bị hại. Vì thế phải cẩn thận điều hòa 5 vị khiến cho xương cứng gân mền, khí huyết lưu thông, tấu lý sẽ bền chặt kín đáo, như thế sẽ vô bịnh và sống lâu. (Theo Hoàng Đế Nội Kinh/ thiên Sinh khí thông thiên luận).
Theo khoa Dinh-dưỡng Cổ-truyền thì khuyên con người nên chọn thức ăn cho đúng quân-bình âm-dương và thích-nghi với bản-chất ngũ-hành của từng tạng-phủ để duy-trì sự điều-hòa của toàn cơ-thể. (Chi-tiết về Ngũ-hành xin xem thêm phần phụ bản).
*
Theo khoa dinh-dưỡng hiện-đại thì thức ăn nuôi cơ-thể, được qui-nạp vào ba nhóm dinh dưỡng, đó là Chất Đạm (Protid), Chất Béo (Lipide), chất Đường (Glucid), ngoài ra còn có các chất phụ : chất khoáng, Vitamin, nước và sợi xơ thực phẩm.
- Chất đạm (Protid) :
Chất đạm được dùng để xây-dựng và tu-bổ các tế-bào, tạo-lập các mô sống, tạo nền-móng cho bắp thịt và cơ gân. Nhu-cầu chất đạm biến-thiên theo lứa tuổi. Mục-tiêu chất đạm là tu-bổ các tế-bào, nên cơ thể người lớn chỉ cần một lượng nhỏ, chỉ có trẻ con cơ thể cần nhiều chất đạm để tăng trưởng, nên có thể ăn thêm nhiều thực-phẩm giàu chất đạm. Đạm thực-vật có trong gạo, đậu nành, ngô, bột mì, và các loại đậu khác. Đạm động vật có trong thịt, cá, sữa, trứng. Nhu cầu chất đạm hàng ngày đối với trẻ em còn bú chừng 2,4 gam cho 1 kg sức nặng, và chừng 0,9 gam cho 1 kg sức nặng đối với người trưởng thành. Trên nguyên-tắc một chế- độ ăn quân-bình không nên vượt quá 100 g chất Đạm mỗi ngày, nếu ăn quá mức này, cơ thể phải cần đến nhiều khoáng chất như Calci, Sắc, Phospho, Kẽm để biến dưỡng chất đạm, nên xương sẽ bị tổn thương, có thể xốp mềm đi, vì thiếu khoáng-chất nuôi-dưỡng. Gần đây theo báo-cáo của Hội-đồng nghiên-cứu về dinh- dưỡng của Hoa-Kỳ cho biết ăn nhiều chất đạm cũng làm tăng nguy-cơ mắc bệnh ung-thư, đặc biệt là ung thư vú, tiền liệt tuyến, tụy tạng, kết tràng, trực-tràng, tử cung và thận. Ngoài ra nếu ăn nhiều đạm động-vật sẽ làm tăng chất Cholesterol trong máu nhiều hơn là đạm thực-vật. Các chuyên gia Dinh-dưỡng-học cho rằng chúng ta có thể lấy đủ chất đạm và các Acid amin cần thiết cho cơ thể với một bữa ăn chỉ cần gạo lứt, rau, quả, rong biển, đậu, mè, sẽ bảo-đảm đủ số lượng đạm cần-thiết. (Theo Living Well Naturally của Dr. Anthony J. Sattilaro)
- Chất béo (Lipid) :
Chất béo góp phần cung-cấp nhiệt-lượng, các acid béo còn góp phần vào sự chuyển-hóa một số Vitamin cần-thiết cho cơ-thể, nhất là các sinh-tố thể dầu. Chất béo giàu ca-lo-ri, nên cơ-thể con người chỉ cần chút ít mà thôi, vì cơ-thể có khả-năng tổng-hợp chất béo từ ngũ cốc, rau quả. Ăn nhiều chất béo sẽ làm tăng Cholesterol trong máu. Ngoài ra chất béo còn bám vào thành động mạch nhất là các động mạch nuôi tim (động mạch vành) và động mạch não, làm cho các động mạch này bị xơ vửa, gây ra các bệnh thiếu máu ở cơ tim (nhồi máu cơ tim), thiếu máu não. Các tổ-chức nghiên-cứu về thực-phẩm và dinh-dưỡng cho biết rằng sự lạm dụng chất béo, không những chỉ gây các bệnh về tim-mạch, ung-thư, mà còn gây các bệnh khác như tiểu đường, đau thận, thống phong. Chất béo nói chung bất kể nguồn-gốc nào nếu mà lạm-dụng đều có hại, chúng tôi đã nhận thấy ở những người ăn chay trường, nghĩa là không ăn thịt mỡ động-vật, nhưng lạm-dụng chất béo thực-vật, cũng gây cho họ các bệnh ung-thư, đái-đường và tim-mạch, nếu bữa nào họ cũng ăn đồ chiên xào. Gần đây một số chuyên-gia nghiên-cứu về dinh-dưỡng cho biết dùng dầu chiên xào từ món này đến món khác suốt ngày với một chảo dầu, như vậy sẽ khiến cho người ăn dễ bị ung-thư, nhất là ung-thư gan. Khoa nấu nướng khuyên rằng khi dùng dầu thực-vật, nên đổ vào nấu với nước, tránh sự chiên ráng chừng nào tốt chừng ấy.
Nhiều dân-tộc phương Đông rất ít dùng chất béo trực-tiếp như dầu mỡ, mà chỉ cần dùng các thức ăn thực-vật lẫn động-vật mà vẫn cung-cấp đủ ca-lo-ri trong đời sống, có nghĩa là hầu như tất-cả chất béo họ ăn, đều lấy từ các nguồn gạo lức, gạo lúa mì, gạo mạch và rau quả, mà vẫn sống khỏe mạnh và ít bị các bệnh hiểm- nghèo như ung-thư và tim-mạch.
- Chất đường bột (Carbohydrate).
Chất này còn gọi chung là Glucid dùng để cung-cấp nhiệt-lượng và chuyển- hóa các chất dinh-dưỡng khác. Cơ-thể lấy Glucid từ hai loại thực-phẩm tinh-bột và đường. Loại đường Glucose chuyển-hóa từ tinh-bột, là loại đường cơ-thể dễ hấp-thụ nhất, có trong cốc loại lức, và rau, quả. Còn loại đường mía tinh-chế (sac-ca-rốt) thấm ngay vào máu dồn-dập tạo ra nguồn năng-lượng tăng lên ồ-ạt, do sự đốt cháy một lượng nhiên-liệu quá lớn, diễn ra trong máu, vì thế đường bị tiêu- hủy nhanh, nên máu không còn đường dự trữ, hoặc còn ít, nên hay khiến ra trạng thái giảm đường huyết, khiến người cảm thấy chóng mỏi-mệt, uể-oải, đôi khi cảm thấy chán-chường, đó là một trạng-thái thiếu năng-lượng, hoặc đói năng-lượng. Trường-hợp này chỉ cần giải-quyết gấp bằng cách ăn thêm đường hoặc một chất ngọt nào đó, và như thế sẽ tiếp-tục vòng lẫn-quẩn thiếu năng-lượng một cách bất thường. Chỉ có cơ-thể dùng đường rút từ thức ăn cốc loại, rau quả sẽ cung-cấp cho cơ-thể một giòng năng-lượng đều-đặn, không có sự biến-động, tăng giảm đột-ngột, và như vậy sẽ cung-cấp cho cơ-thể một giòng sinh-lực đều-đặn.
Hơn nữa, ăn đường đã tinh-chế (đường cát trắng) sẽ không còn những chất dinh-dưỡng vốn có trong rau trái quả hạt nguyên-vẹn. Một công-trình nghiên-cứu gần đây còn cho thấy, ăn nhiều đường tinh-chất, còn gây ra bệnh-hoạn cho cơ-thể lẫn tinh-thần. Những người thường-xuyên ăn theo tiêu-chuẩn nhiều đường và những thực-phẩm xay chà quá trắng, như gạo trắng, bột mì trắng tinh-chế, thường gây ra thiếu Vitamin BI như tê-phù, dễ cáu giận, biến đổi tâm tính, bồn chồn mệt-mỏi, mất ngủ, đau ngực... Vì số Vitamin BI cần cho cơ-thể đã bị động- viên để biến-dưỡng chất đường, do đó mà thiếu hụt, nên cơ-thể bị bệnh. Ngoài ra những người ăn uống nhiều đường, sẽ làm cho thân-thể phì mập, sâu răng và bệnh tiểu đường. Đường cũng làm tăng Cholesterol và Triglycerit trong máu, làm cho dễ mắc bệnh về tim mạch. Cũng do đó mà Đông-y cho rằng chất ngọt tả tâm (làm cho tim yếu đi). Trong khoa tân-dưỡng-sinh của Giáo siư Oshawa (Nhật) cho rằng ăn nhiều đường gây ra hiện tượng âm hóa trong cơ thể, gây ra các bệnh thuộc dương khí suy-nhược. Nên con người chỉ cần ăn cốc loại, rau quả, cũng đủ lượng đường cho cơ thể. Nếu muốn ăn ngọt vì thỏa-mãn cảm-giác, thì nên ăn đường đen chế biến theo cổ-truyền, vì còn những chất bổ-dưỡng chưa bị loại bỏ do sự tinh chế.
- Chất khoáng :
Chất khoáng giúp cho sự phát triển của xương, hoạt-động của cơ bắp, tổ- chức thần-kinh, cấu-tạo hồng-cầu và sự chuyển-hóa của cơ-thể.
Các khoáng-chất chính gồm Calcium (vôi), Phospho (Lân), Magnésum (chất ma-nhê), Iodin (chất I-ốt), Fer (chất sắt), Potassium (Ka-li), Sodium (Na-tri), Aluminium (kẽm)... Chất khoáng là một vô cơ lấy từ những khoáng-sản như đá chẳng hạn, nhưng nếu chúng ta ăn một khẩu-phần với những thực-phẩm lức và thô, không cần phải gọt bỏ vỏ, như gạo lức, ca-rốt, khoai, củ cải, su hào, các loại rau đậu, thì không bao giờ thiếu khoáng-chất, và không cần phải uống thêm những viên thuốc có khoáng-chất hàng ngày vì sự dư thừa khoáng-chất cũng làm sinh bệnh.
- Sinh tố (Vitamine) :
Sinh-tố là những chất hửu-cơ rút ra từ những mô sống của cây cỏ và động- vật, nó là những chất xúc-tác trong quá-trình chuyển-hóa các chất đường bột, chất đạm và chất béo; các chất Vitamine còn tham-gia vào việc liên-kết các phần tử tạo máu, các tế-bào và các kích-thích-tố (hormone) và các chất-liệu di-truyền.
Sinh-tố có khoản 40 loại, nhưng chỉ độ chừng 12 loại đáng quan-tâm, còn những loại khác cơ-thể không cần đến, hoặc chỉ cần rất ít, mà lại có nhiều trong thực phẩm.
Nguồn-gốc sinh-tố có từ trong thức ăn hàng ngày, nhưng hiện nay cũng được tổng-hợp bằng hóa-chất, dưới dạng thuốc viên hay thuốc chích để trị bệnh. Nhu-cầu về sinh-tố cũng tùy theo cơ-thể mỗi người, nhiều ít khác nhau, có một số sinh-tố nếu dùng liều cao, hoặc dư thừa có thể gây độc hại cho cơ thể, do đó nếu dùng thêm các loại sinh-tố đặc-chế để uống, hoặc pha vào thức ăn thường-xuyên hàng ngày thì có thể là một điều nguy-hiểm.
Chúng ta cũng nên tìm hiểu tóm tắt một số sinh tố quan-trọng, trong phần phụ bản ở cuối trang.
Nói chung đối với tất-cả các loại Vitamine và khoáng-chất, thì chỉ nên dùng gián-tiếp trong thực-phẩm, trừ trường-hợp bệnh-hoạn, thì có y lệnh của thầy thuốc, hãy dùng trực-tiếp các loại Vitamine tổng-hợp để trị bệnh, chứ không nên dùng một cách tùy-tiện thêm vào khẩu-phần ăn hàng ngày. Bác sỹ Anthony J. Sattilaro (Mỹ) đã khuyên rằng :
"Chúng tôi không khuyên ai dùng thêm sinh-tố hoặc khoáng-chất. Chúng tôi xem cơ-thể trong đó các bộ-phận đều phụ thuộc lẫn nhau, nghĩa là làm việc hòa-hiệp để tất-cả cùng khỏe mạnh. Thật ra hiện-tượng bồi-dưỡng thêm chất này chất nọ, xảy ra gần đây nhất, chỉ trong thế-kỷ thứ XX này. Nguồn cung-cấp các chất dinh-dưỡng cho suốt lịch sử nhân-loại chủ-yếu là thức ăn, và chúng tôi cũng khuyên các bạn nên dựa vào thức ăn là chính, dùng thêm thuốc bổ là phí-phạm và thường không cần thiết, hơn nữa nếu dùng mà quá liều lượng có thể gây độc hại cho cơ-thể . (Theo Living Well naturally).
Tương-tự theo quan-điểm nêu trên, Giáo-sư Serge Hercberg trưởng nhóm nghiên-cứu SU.VI.MAX (Pháp) đã phát-biểu như sau :
“Dùng quá liều các loại Vi-tamin chắc chắn không bảo-đảm cho chúng ta trường thọ, mà ngược lại nó còn làm phương-hại đến sức khỏe con người. Nó có thể đẩy nhanh quá trình tiến triển của căn bệnh ung-thư , hay làm tổn thương tới tế bào thai” (Theo báo Zdrowie I Zycie số 51/2003 / Phạm quang Thiều sưu-tập).
Ngày nay rất nhiều thông-tin đã báo-động việc lạm-dụng Vitamin rất tai-hại cho sức khoẻ con người, và đẩy nhanh quá-trình bệnh-tật, đơn-cử như Vitamin B12 tuy có khả-năng tạo hồng huyết-cầu, nhưng lại đẩy nhanh sự phát-triển của tế-bào ung-thư, theo kinh-nghiệm lâm-sàng cho thấy những người lạm-dụng Vitamin B 12 và các thực phẩm cung-cấp Vitamin B 12, như các loại thịt đỏ (thú 4 chân) dễ bị ung-thư và đã khiến cho ung-thư phát-triển nhanh-chóng hơn là những người dinh-dưỡng bằng thực-phẩm thảo-mộc.
- Nước :
Nước đóng vai trò quan-trọng trong việc chuyển-hóa và trao đổi chất trong cơ-thể. Nước chiếm 75% trọng-lượng toàn thân. Nước cần cho cơ-thể chủ-yếu là nước uống, ngoài ra còn có cả thức ăn hàng ngày.
Nhiều người khuyên nên uống thật nhiều nước để tẩy rửa cơ thể, đây là một điều sai lầm . Theo Giáo sư Ohsawa thì nước rất âm, uống nhiều nước cơ thể bị hiện tượng "âm hóa" làm mệt tim, nhọc thận, nên nếu có khát thì uống nhấm nháp từ từ từng hớp một, không nên uống quá nhiều cho thích khẩu, hoặc uống theo thói quen, không khát mà vẫn cứ uống. Một chơn-sư đã khuyên đệ-tử rằng:
"Các con hãy uống thức ăn, và ăn thức uống".
Có nghĩa là thức ăn thì nên nhai thật kỷ thành nước hãy nuốc, còn thức uống thì nhấm-nháp từ từ để hòa tan với nước bọt rồi hãy nuốc như là nhai thức ăn vậy. Nếu nước dư thừa trong cơ thể sẽ làm cho người lừ-đừ, uể oải thiếu sinh-lực, nên điều-chỉnh lượng nước uống để nam đi tiểu 3 lần, nữ đi tiểu 2 lần mỗi ngày, uống thừa nước khiến hồng cầu mau thoái-hóa, bạch cầu thiếu năng-lực.
Ngày nay có một số người quen dùng thức uống trong khi ăn, điều này sẽ làm loảng dịch vị, làm giảm khả năng chuyển hóa hấp thu.
Theo Bác-sĩ Torajima (Nhật) thì trước và sau bữa ăn không nên uống nước chè, vì chất Tanin trong nước chè kết tủa với sắt trong thức ăn sẽ làm cản trở sự hấp-thu dưỡng-chất. Điều này cũng phù hợp với y-học hiện đại : Tanin kết tủa với sắt tạo thành một chất làm ruột không hấp thu được.
- Sợi xơ thực phẩm :
Sợi xơ thực-phẩm có từ nguồn gốc thực-vật celluloz có trong trái cây, rau xanh, đặc-biệt là rau sống và trái cây khô, cùng các loại trái cây có dầu như đậu, mè. Còn một loại sợi xơ không tiêu-hóa được như cốc loại lứt, bắp cải, su lơ... còn các loại thức ăn chế-biến từ bột như gạo trắng, bột mì, cá, thịt, rất ít sợi xơ.
Sợi xơ đóng vai trò hấp thu nước, tăng thể tích phân, tăng-tốc quá-trình nhu-động của ruột, chống táo-bón. Trong các thức ăn hiện-đại chế-biến bởi công- nghiệp có xu-hướng thiếu dần loại xơ thực-phẩm này. Sự gia-tăng tiêu-thụ chất đạm (protid), chất béo (lipid), đường bột (glucid) đã làm giảm thực-phẩm dạng xơ ở chế-độ ăn uống của dân-chúng ở các nước công-nghiệp hóa, hiện-tượng thiếu chất sợi xơ này các nhà dinh-dưỡng cho biết đã làm gia-tăng các bệnh táo-bón chức-năng mãn-tính, bệnh ung-thư kết-tràng.
Trong khẩu-phần ăn chay hằng ngày bình-thường với rau trái và cốc loại lứt sẽ cung-cấp đủ loại xơ thực phẩm này. Các loại thực-phẩm cung-cấp nhiều sợi xơ hấp-thu nhiều nước nên dùng lượng lớn dễ gây tiêu chảy, làm giảm sự hấp-thu các chất khoáng và chất béo. Nên trong khẩu phần ăn nên dùng vừa phải theo tỷ lệ thích-nghi với từng người. Trung-bình nên theo tỷ-lệ mỗi bữa ăn chừng khoản 10% đến 15% rau cỏ ăn sống hoặc ăn 100% cốc loại lứt cũng đủ.
Theo khoa dinh-dưỡng hiện-đại tuy phân loại các thực-phẩm như vậy, chứ thật ra khi ăn vào cơ-thể nó có thể chuyển-hóa lẫn nhau, như Glycogen không những được thành-lập từ Glucit mà cũng được thành-lập từ Protid, cũng như trong cơ-thể còn dùng các Glucid để tạo ra các Lipid chứ không phải như người ta tưởng rằng ăn chất nào sẽ tạo ra chất ấy. Khoa-học tuy có rất nhiều tiến-bộ, nhưng đối với nhiều vấn-đề hấp-thu và chuyển-hóa trong cơ-thể con người vẫn còn đầy bí-ẩn. Vấn-đề ăn-uống chúng ta không nên quá tin vào sự phân ra chất này chất nọ, hoặc cơ-thể cần chất này chất nọ để bồi dưỡng là một điều mê-tín vào khoa-học. Ngay Bác sĩ Anthony J.Sattilaro (Mỹ) đã phát-biểu về sự nguy-hại của ăn uống do sự phát-triển khoa-học bừa bãi đem lại như sau :
"Khổ thay các bạn cũng như tôi trước đây nằm trong đại đa số người Mỹ, ăn uống toàn những thứ giết người ,tuy từ tốn nhưng chắc chắn."
"Lối ăn uống của chúng ta ngày nay chẳng giống bất cứ lối ăn uống nào từng có trong lịch sử nhân loại. Đây là lối ăn uống mới bộc phát trong thế kỷ vừa qua mà phần lớn là do việc phát triển khoa học kỹ thuật bừa bải. Lối ăn này dựa vào thực phẩm tinh chế kỹ và chất béo, nhất là chất béo động vật (mỡ)... thịt đỏ, sữa, trứng, đường, nước ngọt... ngoài ra có gần 1.300 chất phụ gia được dùng trong thực phẩm của chúng ta, mà chưa có một chất nào được kiểm nghiệm. (Theo Living Well Naturally/ Dr. Anthony J.Sattilaro).
Nên trong dinh-dưỡng chúng ta cần cẩn-thận cân nhắc kết hợp cổ-truyền và hiện-đại, nghĩa là nghiên-cứu cách ăn uống lâu đời của các dân-tộc cường- tráng, cũng như xem xét những thành-tố đã phân chất các thức ăn theo khoa-học, cùng tác-dụng của chúng đối với sức khỏe mà chọn cho mình một cách ăn uống thích-hợp với cơ-thể, chứ đừng để bị lung-lạc bởi thuyết này thuyết nọ, do sự thiên-kiến cá-nhân, hay vì lợi-nhuận trong nghề-nghiệp quảng-báo bừa-bãi. Nên chú-tâm quan-sát chọn thức ăn thích-nghi cho mình, theo phương-pháp của Ohsawa nêu ở trước đây, thì mới có thể tạo cho mình một sức khỏe tốt được
Chúng ta có thể căn-cứ hàm-lượng Kali và Natri trong mỗi loại thức ăn trong bản phân-chất một số thức ăn theo khoa dinh-dưỡng hiện-đại (Phụ-bản 3 cuối sách), mà nhận-định âm, dương cho mỗi loại.
NEXT / Tiếp Theo -> PHỤ BẢN 1 , 2, 3,& 4
http://www-personal.usyd.edu.au/~cdao/booksv/pddxt.htm
0 nhận xét:
Đăng nhận xét