Cà kê 2
Cà kê 3
Cà kê 4
Cà kê 5
Cà kê 6
Chuyến đi xuống làng thứ 2 của mình, sau chuyến xuống xã Nam, tức khu có làng S'tơ của anh hùng Núp là lên Đăk Glei, một nơi hồi ấy chỉ nghe nó đã kinh hoàng.
Hồi ấy mình chỉ biết Đăk Glei qua... thơ Tố Hữu, và có 1 anh làm cùng cơ quan, người Giẻ, rất ít khi thấy anh về nhà vì từ Pleiku lên đến Đăk Glei phải... 3 ngày ngồi thùng xe zin 3 cầu chứ xe khách không thể lên được. Có lần lên đến Kon Tum, nhìn mây bay ngơ ngẩn trên một đỉnh núi vời vợi, mọi người bảo: Đỉnh Ngọc Linh đấy, trên ấy còn có người rừng, và nhiều khu rừng nguyên sinh, có nhiều thứ bí ẩn mà chưa ai biết được. Vậy nên lại càng tò mò.
Chuyến đi được ấn định vào sáng sớm một ngày cuối năm 1981. Mình lên nhận công tác tháng 11, bây giờ là cuối tháng 12, lạnh sun da, sun dăm thứ nữa. Là có một ông ở ban tuyên giáo đi công tác, ông ấy rủ đi, mình xin phép trưởng phòng, nói em đi cho biết Giẻ Triêng, rồi rủ 1 anh ở phòng văn hóa quần chúng, nguyên là bộ đội biên phòng trên đồn Đăk Glei để ông ấy làm thổ địa. Lúc đi đi nhờ xe Uat, khi về tự lo. Cái Uat chở 11 người ròng rã đến 9h tối thì tới cơ quan huyện ủy Đăk Glei.
Đã điện báo trước nên xông thẳng xuống... nhà bếp, thấy 1 cái lồng bàn, bên trong có một chậu cơm gạo đỏ, một rổ rau cải luộc, và nước mắm đã pha thêm nước gạo rang. Hết. Thế mà 11 con người xông vào ăn ngon lành. Cơm gạo đỏ ở đây được gọi là gạo bọc thép, bởi nó cứng như... thép. Nó là gạo rẫy, chả hiểu sao mà nó cứng thế, nhai trẹo cả hàm. Nhưng nhai kỹ thì bùi, và không cần thức ăn. Bây giờ không thấy lại loại gạo ấy nữa.
Hôm sau thì tùy nghi di tản. Mình lên kế hoạch với anh bạn cựu bộ đội biên phòng: đích là đồn, cứ thế đi. Anh ấy bảo từ đây vào đồn là 1 ngày đi bộ. Ngày thì ngày, sợ gì. Ăn một tô bún cá chuồn khô ở cái quán duy nhất thị trấn, 2 thằng cuốc bộ. Mỗi thằng 1 tay nải.
Đi được chừng 2 giờ đồng hồ thì bắt đầu thấy... nguy, vì nó không còn đường, mà chỉ là những cheo leo bên dốc bên vực. Mình con nhà cảnh vẻ từ bé, đi dép chứ không đi đi chân trần được, mà giờ lại chơi đôi sa po dày khự. Anh bạn tụt cho mình đôi dép rọ còn anh đi chân không. Như thế mình lại còn đôi sapo tổ bố. Không bỏ vào tay nải được- thực ra nó là cái túi mìn Clay mo, mình xỏ dây rồi... gánh. Một bên là túi mìn, một bên là đôi dép, tay kia chống 1 cái gậy. Cứ thế dò dẫm đi, cả nửa ngày đường không gặp ai đi ngược chiều.
 |
| Sa Po đây ạ, chú thích theo gợi ý của chú Củi Lửa |
Xê xế trưa, đói lâm nhâm rồi thì... đột ngột hiện ra 1 thung lũng, có một ngôi nhà tranh. Anh bạn bụm tay hú. Dưới thung lũng 3 bóng áo trắng tí hin nhao ra vẫy rối rít. Chúng tôi đang ở trên đỉnh núi, rừng già, nên cũng phải thêm đến 2 tiếng nữa mới tới cái ngôi nhà ấy.
Thì ra đấy là một ngôi trường, có 3 cô giáo và 1 thầy. Thầy đi dạy ở điểm lẻ, còn 3 cô dạy tại đây. Chao ơi là mừng. 3 cô 2 cô người Nghệ, 1 cô Thanh, đều học xong cấp 3 được tuyển vào đào tạo cấp tốc mấy tháng rồi thả xuống làng dạy. Mục đích có lẽ là có người Kinh nhiều hơn là dạy. Các cô bảo ở đây cả tuần mới gặp... người 1 lần, là các anh biên phòng đi qua, còn học trò học xong là về. MÌnh hỏi sao không làm trường trong làng, các cô giải thích, trường này của 3 làng, không làng nào chịu làng nào nên họ chia 3, làm trường ở điểm giữa 3 làng, học trò đi bộ từ 5h sáng đến 7h thì tới nơi, học đến chừng 9- 10h thì nghỉ. Mà dạy thì ít, thui thủi thì nhiều vì các lớp rất ít trò, chủ yếu là đi vận động chúng đến lớp ngồi...
Sau này có anh bạn mình, Chử Anh Đào, viết cái truyện ngắn "Một đêm mưa" tả cái cảnh cô giáo ở 1 mình ở cái lớp giữa rừng, có 1 anh địa chất ghé vào 1 đêm, đúng lúc nó mưa gió bão bùng, sấm sét uỳnh uỳnh, và 2 người cũng... sấm sét. Sau cô giáo có 1 đứa con. Hắn viết về thiên hạ nhưng cứ thấy nhang nhác hắn trong ấy...
Nhoáy cái cơm dọn ra, gạo đỏ và bí đỏ nấu. Các cô ăn rồi nên chỉ 2 thằng ăn, vừa ăn vừa nói chuyện. Các cô giữ lại nghỉ mai đi tiếp, trong khi chương trình là sẽ vào đồn trong ngày dù trời tối. Mình bàn, thôi ở lại, chứ chân cũng mỏi và đau lắm rồi. Anh bạn nháy mắt đầy hàm ý...
Bận mất rồi, mai viết tiếp ạ...
0 nhận xét:
Đăng nhận xét